رسانه های همکار
سرخس نردبانی
نام علمی : Nephrolepis exaltata
نام انگلیسی : LADDER FERN
سرخس ها گیاهان مناسبی برای پرورش در آپارتمان می باشند زیرا قادرند اماکن کاملا تاریک را تحمل کنند. اما در تمام اوقات به درجه بالایی از رطوبت نیاز دارند و به همین سبب همیشه نمی توانند در منازلی که با دستگاه حرارت مرکزی گرم می شوند خوب رشد کنند . مگر اینکه کوشش خاصی در جهت مرطوب نگاه داشتن هوای پیرامون آنها به عمل آید.
گونه های Nephrolepis نیز از این قاعده مستثنی نیستند اما از جهت دیگر گیاهانی نسبتا پرطاقت و جذاب می باشند . این گیاهان که متعلق به تیره (Polypodiaceae) هستند نام خود را که ظاهرا اشاره بر شکل برگچه ها دارد از دو واژه یونانی nephros به معنای کلید و lepis به معنای پولک گرفته اند . گروه گیاهان جنس Nephrolepis بر اساس رویش متقارن برگها از ساقه مرکزی (برگ ساقه)، با نام عمومی سرخس نردبانی شناخته می شوند.
در حدود سی و پنج گونه از Nephrolepis شناخته شده است که در سرتاسر مناطق حاره یافت می شوند. این جنس از سرخس به خاطر برگ ساقه های نرم و آویزان خود بسیار مورد علاقه مردم در قرن اخیر بوده است و به همان میزان نیز مورد پسند علاقمندان عصر حاضر می باشد. خطوط منحنی سرخس نردبانی و پرپشتی آن با هر دو سبک نوین و سنتی تزئینی منازل به خوبی می آمیزد. این گیاه چه در گلدان و چه در آویزهای سبدی با این شرط که همیشه سیراب نگاه داشته شده و از رطوبت بالایی برخوردار باشد، رشد خوبی دارد.
چندین گونه از این گیاه پرورش داده می شوند و همگی به شرایط و مراقبتهای مشابهی نیاز دارند. Nephrolepis exaltata شاید معروفترین آنها باشد پرورش واریته های مختلف این گونه مانند (the Boston fem) Bostoniensis , Plumosa , Rooseveltii بسیار متداول است. N.cordifolia که برگ ساقه های راست قامت تری دارد نیز گیاهی پرطرفدار است. نمونه های موجود در گلفروشی ها باید به رنگ سبز روشن فاقد برگ ساقه های خمیده و بدون اثری از ریزش برگ باشند و در مرکز گیاه که محل رویش برگهای جدید است هیچ برگ ساقه خشکی دیده نشود.
گونه های Nephrolepis با برگ ساقه هایی به طول (۴۵-۵۰cm) معمولا در گلدانهای (۱۲cm) کاشته می شوند و پس از رشد و نمو به گیاهان بزرگی با برگ ساقه های (۵۰-۷۰cm) تبدیل می گردند .
اندازه آنها در عرض یک سال دو برابر می شود.
اماکن کاملا سایه دار را تحمل می کنند. آفتاب مستقیم در فصل تابستان برای آنها مناسب نیست.
در زمستان (۱۵-۱۴) درجه دمای مطلوبی است. این گیاهان می توانند (۳) درجه پایین تر را هم تحمل کنند اما در صورت پایین بودن دما باید آنها را کم آب تر نگاه داشت و فقط هفته ای یکبار آبیاری نمود. در تابستان آنها را در دمای (۱۸-۲۱) درجه نگاه دارید. دمای بالاتر از (۲۴) درجه برای آنها مناسب نیست مگر اینکه میزان رطوبت بالا باشد.
جز در مواقعی که درجه حرارت پائین است سرخس نردبانی را همیشه بسیار مرطوب نگاه دارید و در تابستان ۳-۲ نوبت و در زمستان حداقل یک نوبت در هفته آن را آبیاری کنید. بهتر است از آب باران استفاده شود.
در فصل تابستان هر ۱۴ روز یکبار کود مایع را به آب گیاه اضافه کنید این امر به حفظ نیروی رشد گیاه کمک می کند.
چنانچه هر روز گیاه را بوسیله یک آبفشان ریز پاش با آب بدون آهک آبپاشی کنید برای آن بسیار مفید خواهد بود . هر چند که در مناطقی که آب سخت دارند این امر همیشه میسر نمی باشد . اگر گیاه شما در گلدان کاشته شده است آن را بر روی ریگ مرطوب قرار دهید. اما در صورت قرار داشتن گیاه در آویز سبدی آبپاشی روزانه واقعا ضروری است.
آبپاشی قاعدتا گیاه را پاکیزه نگاه می دارد. هرگز از براق کننده برگ استفاده نکنید.
با هوای خشک یا گرم سازگاری ندارد. آنها را از بخاری های گازسوز و همچنین کوران هوا دور نگاه دارید. هر کدام از این شرایط میتواند برای سرخس نردبانی مهلک باشد.
مطلوبترین خاک کمپوست توربی است.
بهتر است در هر بهار گلدان را تعویض کنید. برای کاشتن گیاه از گلدان پلاستیکی استفاده کنید زیرا بهتر از گلدان سفالی رطوبت را حفظ می کند .
نیازی نیست ، تنها باید برگ ساقه های خشک را از گیاه جدا کرد.
در فصل بهار گیاهچه های کوچکی را که بر روی ساقه های رونده یا ساقه های خزنده بی برگ تشکیل شده و از یقه گیاه سر بر می آورد جدا کنید و در گلدان بکارید. این گیاهچه ها معمولا در گوشه گلدان ریشه می زنند .برای تکثیر این گیاهان نیازی به دستگاه تکثیر نیست .
سرخس نردبانی معمولا سال به سال زنده می ماند. اما گهگاه اتفاق میافتد که بدون هیچ دلیل مشخصی ناگهان روبه ضعف رفته و از بین می روند. احتمال کوتاه بودن عمر آن ها در هوای خشک بسیار است .
نمونه های کوچک و متوسط برای طشت گل یا گلدانهای بزرگ مخصوص کشت مختلط مناسبند. نمونه های بزرگ گیاهان منفرد خوبی را تشکیل می دهند .
پرورش سرخس نردبانی نسبتا آسان است اما با توجه و مراقبت صحیح بهتر رشد خواهد کرد.
علت : بی آب ماندن گیاه و خشکی زیاد هوا ، گلدان را در سطل آبی فرو ببرید و بعد از زهکشی آن را درون گلدان بزرگتری که محتوی تورب مرطوب باشد قرار دهید. هر روز سرخس نردبانی را آبپاشی کنید در صورت عدم بهبود وضعیت برگها گیاه را با باقی گذاشتن (۵cm ) از ته ساقه قطع کنید و ته ساقه باقیمانده را هر روز آبپاشی کنید تا برگ ساقه های جدیدی سبز شوند.
علت : استفاده احتمالی از مواد براق کننده ، برگ گیاه را قطع کنید. دقت کنید که گیاه در معرض کوران و یا بخار گاز واقع نشده باشد.
علت : نیاز به تعویض گلدان و یا تغذیه.
