سرخس شاخ گوزنی
نام علمی : Platycerium alcicorne
نام انگلیسی : STAGHORN FERN
Platycerium شاید یکی از باشکوه ترین زیباترین و خارق العاده ترین انواع سرخس باشد. نام علمی این گیاه از دو واژه یونانی Platys به معنای پهن و Keras به معنای شاخ گرفته شده است و همچون نام عمومی اش ظاهر غیر عادی آن را به درستی توصیف می نماید.
در حدود هفت گونه از جنس Platycerium که عضوی از تیره Polypodiaceae است شناخته شده اند و همگی آنها بومی جنوب شرقی آسیا یا استرالیا می باشند . از میان این گونه ها فقط دو گونه وجود دارند که در هر تعدادی پرورش داده میشوند و هر دو گیاهانی داررویند که برای پروش در آپارتمان مناسب میباشند . گونه اول که تاکنون متداول تر نیز بوده است Bifureatumیا Platycerium alcicome نام دارد. این گیاه بومی استرالیا است و اولین بار در سال ۱۸۰۸ به اروپا برده شده است.
این گونه در آویزهای سبدی بر روی کنده یا قطعه ای از بشره چوب پنبه ای درخت و یا در گلدان کمال مطلوب را به دست می دهد. برگهای آن مانند همه انواع سرخس شاخ گوزنی عقیم هستند و به صورت قائم می رویند تا همچون تکیه گاهی گیاه را حفظ نمایند. هر یک از این برگها نیمه ای از دیگری را می پوشاند . سایر برگهای گیاه بلند و جمع شده می باشند و هاگها توسط آنها تولید می گردد رویش این برگ ساقه ها در تمام زوایا باعث می شود که گیاه بهترین جلوه را بیابد.
Platycerium alcicome گیاهی بسیار پرطاقت است و برخلاف اکثر دار رویهای دیگر مخالفتی با هوای خشک ندارد.گونه دیگری که در آپارتمان پرورش داده میشود (P. granded(Queen Wilhelmina است. پرورش این گونه کمی مشکلتر است و به دمای بالاتری نیاز دارد این گیاه بطور طبیعی از اندازه کوچکتری برخوردار است و از اینرو جذابیت کمتری دارد. در این گونه برگ پسین گیاه همچنان که رشد می کند سطح جانبی گلدان را بطور کامل می پوشاند و چنین به نظر میرسد که گلدان را می بلعد.
در هنگام خرید سرخس شاخ گوزنی نمونه ای را جستجو نمایید که دارای برگهایی سالم و پوشیده از کرکهای نرم باشد. چنانچه برخی از برگهای پسین گیاه قهوه ای رنگ و کاغذی می باشند دلیل خاصی وجود ندارد زیرا این پدیده در Platycerium امری طبیعی است.
معمولاً یک سرخس شاخ گوزنی تا ارتفاع (۲۵cm) با برگهای شکاف داری به طول (۵۰-۶۰cm) رشد می کنند .
رشدی کند با زایش ۲ تا ۳ برگ در سال دارد.
سرخسها معمولاً گلی تولید نمی کنند.
به نور زیاد و آفتاب نیاز دارند ولی سایه را تا اندازه ای تحمل می کنند.
حداقل درجه حرارت مورد نیاز سرخس شاخ گوزنی در زمستان( ۱۵ ) درجه است البته گونه grande به دمای (۱۸) درجه نیاز دارد. در تابستان به حداقل (۲۱-۱۸) درجه و حداکثر به (۲۴) درجه نیازمند می باشد.
بین دو آبیاری اجازه دهید خاک گلدان کمی خشک شود. هفته ای یکبار باید گیاه را آب داد ولی بهترین روش آبیاری غوطه ور کردن گلدان گیاه در یک ظرف بزرگ آب و برگردانیدن آن بجای اول پس از خروج آب اضافی ازگلدان است.
ماهی یکبار باید گیاه را با محلول های غذائی مناسب گیاهان آپارتمانی و طبق دستورالعمل آن تغذیه کرد.
اسپری کردن آب بر روی سرخس شاخ گوزنی یک یا دوبار در هفته به شادابی آن کمک می کند.
برگها را همواره پاکیزه نگذارید . از مصرف مواد براق کننده برگها باید خودداری شود.
سرخس شاخ گوزنی به بسیاری از شرایط مقاوم است.
اگر این گیاه در گلدان با سبدهای مخصوص نگهداری شود کمپوستی مناسب باید مورد استفاده قرار گیرد. چنانچه گیاه روی شبره چوب یا تنه درخت نگهداری می شود بهتر است از خزه اسفا گندم همراه با کمپوست استفاده شود. داشتن سوراخهای خروجی آب در کف ظرف نگهداری گیاه یا اصولا زهکش مناسب خاک حتماً ضروری است .
گیاهان بزرگ را حتی المقدور جابجا نکنید. به تعویض خاک سطحی گلدان و تغذیه اکتفا کنید. البته در صورتیکه ناچار به تغییر ظرف و یا گلدان نگهداری گیاه هستید با دقت تمام این کار را انجام دهید.
سرخس شاخ گوزنی به هرس نیازی ندارد مگر آنکه برگهای قدیمی رنگ باخته و آماده ریزش باشند که طبعاً باید حذف شوند.
تکثیر این گیاه با کاشت اسپورهای آن انجام می شود . لازم به توضیح است که کاشت اسپور باید بدست افراد متخصص انجام شود. ضمن آنکه سرخس شاخ گوزنی گاهی پاجوشهایی می دهد که افراد مبتدی هم می توانند آنها را جدا کرده و گلدان جدیدی داشته باشد.
این سرخسها گیاهان با عمری طولانی هستند.
این گیاهان بهتر است به تنهایی پرورش داده شده و نگهداری شوند.
نگهداری سرخس شاخ گوزنی ساده است.
علت: خشک بودن گیاه ، برای آبیاری گیاه را در یک سطل آب فرو ببرید و از آن پس آن را بیشتر آبیاری کنید.
علت : آب زیاد و یا سرمای زیاد ، گیاه را کمتر آبیاری کنید و درجه حرارت را افزایش دهید.
علت : شپشک نرم تن ، با یک گوش پاک کن آغشته به الکل متیلیک رقیق تک تک حشرات را از روی گیاه بردارید. از سمپاشی گیاه با حشره کش خودداری کنید.