رسانه های همکار
موز کوتاه
نام علمی : Musa cavendishii
نام انگلیسی : DWARF BANANA
کشت این گیاه سابقه ای بسیار طولانی دارد و از طرفی گستردگی امپراتوری روم باستان را نیز نشان می دهد .زیرا اولین بار توسط سربازان رومی که از مناطق حاره به وطن باز می گشته اند وارد کشورهای دیگر شده است. این گیاه که بر اساس نام آنتونیوس موسی (Antonius Musa) پزشک دربار اکتاویوس آگوستوس (Dctavius Augustus ) اولین امپراتور روم (سال ۶۲ تا ۱۴ قبل از میلاد ) نامگذاری شده است، متعلق به تیره موز (Musaceae) می باشد .
این تیره در حدود چهل گونه را در بر می گیرد که در سرتاسر مناطق حاره پراکنده اند. در طبیعت برخی از این گونه ها بصورت درختانی با برگهای غول پیکر می رویند و میوه بزرگ آنها محصول مهمی به شمار می آید. پرورش انواع کوچکتر در گلخانه هائی با شرایط نواحی گرمسیر در عهد ویکتوریا بسیار مورد توجه بوده است. Musa حقیقتا گیاه پر طاقتی است زیرا تا زمانی که رطوبت زیادی در ریشه ها و هوای پیرامون آن وجود داشته باشد از بالا بودن درجه حرارت بیمی ندارد .
موز کوتاه همچنین در دمای طبیعی اتاق مشروط بر اینکه از حدود (۱۵) درجه کاهش پیدا نکند قادر به رشد است. با وجود این برگهای آن که تاطول (۱m) و عرض (۳۰cm) رشد می کنند بسیار ظریف و حساسند و باید بسیار مراقبت شود که ضربه نخورند زیرا به راحتی از طول رگبرگهایشان می شکافند.
تنها گونه ای که امروزه پرورش آن در خانه رواج دارد Musa cavendishii یا موز قدکوتاه جزایر قناری (dwarf canary banana ) است که در سال ۱۸۲۹ از خاستگاه اصلی خود ، کشور چین معرفی شده است. این گیاه میوه ای خوراکی دارد و کشت تجارتی آن در جزایر قناری و ایالت فلوریدا بطور انبوه انجام می شود. همچنین کشت آن در آب امکان پذیر است اما بهتر است به جای تکثیر مستقیم گیاه در آب نمونه بالغی را از کشت خاکی به کشت در آب منتقل نمود.
از آنجائیکه میوه موز کوتاه بی دانه است این گونه باید از طریق پا جوشهای ریشه دار تکثیر یابد .به همین جهت نمونه هایی که با اتکا به ریشه های مستقل خود قادر به زندگی هستند حداقل (۶۰cm) ارتفاع و بهایی نسبتا بالا دارند. نمونه های کوچکتری که از بذر به عمل می آیند به احتمال قوی از گونه های دیگر می باشند. در هنگام خرید نمونه ای را انتخاب کنید که دارای بخشهای نورسته باشند حاشیه برگهای آن قهوه ای نشده باشند و ترجیحا اثری از پارگی در برگها دیده نشود. نمونه خریداری شده را با احتیاط به منزل ببرید.
گونه هایMusa تا (۱۵۰-۲۰۰cm) رشد می کنند. طول برگها ممکن است به (۱m) و عرض آنها به (۳۰cm) برسد.
نسبتا سریع می رویند . سرعت رشد آنها (۶۰-۱۰۰cm) در سال است.
فصل گل این گیاهان ماه خرداد می باشد. گلهای آن ها نسبتا کوچکند نمونه های بزرگ این گیاهان میوه می دهند.
موز کوتاه به مقدار فراوانی نور نیازمند است و از تابش مستقیم اشعه خورشید بیمی ندارد . مگر اینکه ذرات آب بر برگهای آنها باقیمانده و باعث سوختگی و لک شدن آنها گردد.
در دمای طبیعی اتاق رشد می کنند . در زمستان حداقل دمای (۱۵) درجه مورد نیاز است .
در طول تابستان گیاه را به وفور آبیاری کنید و ۲ یا ۳ بار در هفته به آن آب بدهید . در زمستان گیاه باید کم آب تر نگاه داشته شود . حدودا هر ۱۰ روز یکبار در این فصل کافی است.
یک خاک گلدانی غنی برای این گیاه فراهم کنید و هر ۱۴ روز یکبار کود مایع را به آب آن اضافی نمایید.
گیاه را بوسیله آبپاشی پاکیزه کنید و یا آن را با دقت گردگیری نمایید و از آنجا که برگهای موز نازکند و به راحتی می شکافند در هنگام انجام کار باید دقت زیادی اعمال گردد. از بکار بردن مواد براق کننده برگ خودداری نمایید.
این گیاهان محل های هواخور را می پسندند و در هوای گرفته و خفه رشد خوبی ندارند.
از یک خاک غنی مانند کمپوست لومی شماره ۳ استفاده کنید.
هر بهار گلدان گیاه را تعویض نمایید . چنانچه موز کوتاه به اندازه ای رسیده است که تعویض گلدان میسر نمی باشد در فصل بهار خاک رویی آن را عوض کنید.
نیازی نیست . تنها لازم است برگهای خشک پایینی و ساقه های مسنی را که میوه داده و قوای خود را از دست داده اند، جدا کنید.
موز کوتاه گیاهی بی دانه است و تنها راه تکثیر آن جدا کردن پاجوشها از گیاه مادر در فصل بهار و کاشتن آن ها در گلدان در شرایط رطوبت و دمای بالا (۲۱-۱۸) درجه می باشد. گونه هایی وجود دارند که می توان آنها را از بذر به عمل آورد. بذر این گیاهان را باید در فصل بهار در دمای (۲۱-۲۷) درجه کشت نمود. قبل از کشت بذرها را به مدت ۷۲ ساعت در آب خیس کنید.
۵-۴ سال است .در صورت میوه دادن موز کوتاه ، ساقه ای که میوه داده است جای خود را به ۲ یا ۳ عدد پاجوش می دهد و خود می میرد .
برگهای بزرگ و آویخته موز کوتاه به تنهایی بهترین جلوه را دارند مگر اینکه گرمخانه وسیع که هر گونه ترکیبی از گیاهان گرمسیری در آنجا از هماهنگی خوبی برخوردار خواهد بود، واقع شده باشد.
گیاه موز کوتاه با حداقل توجه به خوبی در خانه رشد می کند . مراقبت از این گیاه مشکل نیست اما به مقداری فضا احتیاج دارد.
علت : خشکی زیاد خاک و هوا ، دفعات آبیاری و میزان رطوبت را افزایش دهید.
علت : آب زیاد و یا آبپاشی در درجه حرارت پایین ، موز کوتاه را به گرد گوگرد آغشته نمایید و درجه حرارت را افزایش دهید.
علت : کم شدن مواد غذایی در خاک ، گلدان گیاه را عوض کنید و یا آن را به طور مرتب تغذیه نمایید.
علت : آسیب دیدگی توسط انسان در اثر فشار آب ، در هنگام آبیاری گیاه از بالا دقت کنید ، موز کوتاه در محلی که امکان وارد شدن ضربه به آن وجود دارد قرار نگرفته باشد. به تدریج برگهای جدید پدیدار میگردند ، برگهای پاره و قدیمی را قطع کنید.
علت : شپشک ، با یک گوش پاک کن آغشته به الکل متیلیک تک تک حشرات را از روی گیاه بردارید و یا گیاه را با یک حشره کش جذبی سمپاشی کنید.
