تاک
نام علمی : Columnea Microphylla
نام انگلیسی : GOLDFISH VINE
COLUMNEA گیاه خزنده جذاب و همیشه سبزی است که اگر خوب پرورش داده شود در فصل بهار با گلهای نارجی رنگ زیبایی ، زحمات پرورش دهنده خود را جبران می کند. این جنس متعلق به خانواده (Gesneriaceae) بوده و در حدود یکصد گونه از آن که اکثراً بومی نواحی گرمسیر امریکا می باشند، شناخته شده است. نام آن یاد بودی از فابیوس کلمونای( Fabius Columna) ایتالیایی است که در سال ۱۵۹۲ یکی از اولین کتابهای گیاه شناسی را با ترسیمات کنده کاری شده در شهر ناپل منتشر کرده است.
گونه های Columnea مخصوص پرورش در آویزهای سبدی می باشند . این گیاهان دار روی هستند، یعنی در طبیعت برروی تنه درختان یا اجساد غیر زنده آنها می رویند و از این میزبانان به عنوان تکیه گاه و نه برای تغذیه بهره می جویند. برگهای کوچک و تخم مرغی شکل آنها به صورت جفت ،جفت بر روی ساقه های آویخته ای که طول هر یک ممکن است به (۶۰cm) یا بیشتر برسد، می رویند. رنگ گلها از نارنجی پررنگ تا سرخ، متفاوت و زمان ظهور آنها فصل بهار است .گلها لوله ای شکل و دارای یک گلوگاه گشاد و باز در قسمت تحتانی می باشند.
نام عمومی تاک ماهی طلایی (goldfish vine) که در زبان انگلیسی به Columnea اطلاق شده به خاطر وجود همین گلها است. اگر چه پرورش این گیاهان زحمت زیادی ندارد برای رشد و نمو و شکوفایی آنها برخورداری از نور کافی لازم است . دو گونه از گیاه تاک را عموماً پرورش می دهند. C.microphylla دارای ساقه های بلند برگهای نسبتاً کوچک و گلهای نارنجی است. C. gloriosa برگهای تیره تر و بلندتر و ساقه های کوتاهتری دارد و گلهای آن سرخ رنگند همچنین هیبریدهای جدید بسیاری وجود دارند که برخی از آنها مانند C.gloriosa Purpurea دارای برگهای ارغوانی می باشند.
شیوۀ مراقبت در مورد همه انواع Columnea یکسان است. گروه دیگری از گیاهان به نام Aeschynanthus (یا Trichosporum) که با Columnea خویشاوندی نزدیکی دارند به مراقبت های مشابهی نیازمندند این گیاهان دیرتر گل می دهند و همگی بومی جاوه هستند. متداولترین آنها Lobbianus aeschynthus نام دارد و دارای گلهای قرمز سیری است که به صورت غنچه از میان غلافهای بلندی سر بر می آورند . این گلها نام عمومی تاک ماتیکی (Lipstik vine) را به گیاه خود (در زبان انگلیسی) اختصاص داده اند.
دو جنس مذکور آنچنان ظاهر مشابهی دارند که اغلب اوقات با یکدیگر اشتباه می شوند، اما معمولاً Aeschynanthus گرانقیمت تر از Columnea است. گیاهان جنس Columnea در فصل بهار که به گل می نشینند، در معرض فروش قرار می گیرند . در هنگام خرید نمونه ای را انتخاب کنید که دارای ساقه های انبوه و نسبتاً گوشتی و غنچه های فراوان باشد این گیاهان اغلب یا در گلدانهای جداگانه عرضه می گردند و یا چند نمونه از آنها را با هم در یک سبد کاشته و به طور کامل به فروش می رسانند.
طول ساقه های خزنده به ( ۴۶cm) الی (۱m) خواهد رسید.
(۴۰cm) در سال.
اوائل فصل بهار است اما یک دوره استراحت زمستانی و به دنبال آن یک دوره گرما و رطوبت لازم است تا گیاه گلهای مرغوبی تولید کند.
این گیاهان برای رشد و شکوفایی باید در روشنایی کافی مثلاً در مجاورت پنجره و یا محلی مشابه واقع شوند، اما در فصل تابستان باید آنها را از آفتاب کامل نیم روزی محفوظ نگاه داشت. از تماس شاخ و برگ گیاه با شیشه جلوگیری کنید.
(۱۵-۱۲) درجه دمای مطلوبی است. اگر درجه حرارت بیش از این باشد باید با آبپاشی روزانه مقدار رطوبت را افزایش داد.دمای بالاتر از (۲۴) درجه برای آنها خوشایند نیست.
به استثنای دوره استراحت یک ماهه در فصل زمستان همیشه باید تاک را بسیار مرطوب نگاه داشت. در تابستان گیاه را حداقل ۲ بار در هفته و یا در صورت گرم بودن هوا حتماً بیشتر از ۲ بار آبیاری کنید. در زمستان عمل آبیاری را فقط هفته ای یکبار و اگر گیاه دوره استراحت را میگذراند کمتر از آن انجام دهید.
در فصل تابستان هر ۱۴ روز یکبار کود مایع را به آب گیاه اضافه کنید.
برای اینکه تاک خوب گل بدهد میزان بالایی از رطوبت مورد نیاز است . اگر گیاه در گلدان کاشته شده است آن را بر روی سنگریزه مرطوب و یا درون گلدان دیگری که محتوی تورب مرطوب باشد قرار دهید. اما اگر در آویز سبدی پلاستیکی پرورش داده می شود مقداری آب در ظرف زیرین آن باقی بگذارید. شاخ و برگ گیاه را با آب ولرم بدون آهک آبپاشی کنید.
آبپاشی برای پاکیزه نگاه داشتن گیاه تاک کافی است .از آنجا که برگها نسبتا کرکین اند از بکار بردن مواد براق کننده برگ خودداری کنید.
تاک را از جریان تند هوا دور نگاه دارید.
کمپوست لومی شماره ۱ به اضافه 1/4 واحد حجم تورب اضافی.
نیازی به تعویض مکرر گلدان نیست. حداکثر می توان هر دو سال یکبار در بهار این کار را انجام داد. دقت کنید که گلدان از زهکشی خوبی برخوردار باشد. از آنجا که ساقه های بلند خزنده به آسانی می شکنند، هنگام دست زدن به آنها دقت کافی به عمل آورید.
پس از گل دادن ساقه ها را از نیمه کوتاه کنید تا پرپشت تر برویند.
قلمه های تهیه شده از انتهای ساقه ها که در خاک ماسه دار نشانده شده اند در اوایل تابستان ریشه می زنند تا زمان ریشه زدن قلمه ها آنها را با شیشه یا پلاستیک بپوشانید و یا از دستگاه تکثیر با درجه حرارت (۲۱) درجه استفاده نمایید.
عمر متوسط آنها در حدود ۵ یا ۶ سال است. پس از آن باید بوسیله تکثیر نمونه های جدیدی پرورش داد زیرا نمونه های والد زشت و نامرتب می گردند .
اگر چه این گیاهان با اکثر گیاهان سبز به خوبی می آمیزند، تأمین فضای کافی برای رشد ساقه های خزنده آنها در یک گلدان کاسه ای بسیار دشوار است، بهتر است آنها را به تنهایی و به عنوان گیاهان منفرد پرورش دهید. اگر شرایط مساعد از نظر نور و رطوبت فراهم باشد مراقبت از Columnea کار دشواری نیست پرورش این گیاه در گلخانه یا گرم خانه بهتر و آسانتر انجام می شود.
علت : کمبود رطوبت ، تاک را به طور منظم آبپاشی کنید.
علت : نیاز به تغذیه .
علت : کمبود نور ، گیاه را به محل بهتر و روشن تری انتقال دهید.
علت : کمبود نور ، تاک را به محل روشن تری انتقال دهید.
علت : سرما و رطوبت زیاد خاک ، تاک را به محل گرمتری انتقال دهید و بگذارید آب اضافی را دفع کند. پس از بهبود آن را کمتر آبیاری کنید.
علت : خشکی خاک ، فوراً گیاه را آبیاری کنید.
علت : گرمای زیاد بدون تهویه مناسب ، گیاه را به یک محل خنکتر با تهویه بهتر انتقال دهید.
علت : کنه قرمز (Red spider mite) ، تاک را با یک حشره کش یا کنه کش جذبی سمپاشی کنید. میزان رطوبت را با آبپاشی منظم افزایش دهید.