رسانه های همکار
گاردنیا
نام علمی : Gardenia Jasminoides
نام انگلیسی : GARDENIA
این همان گیاهی است که روزگاری گلهای سفید زیبای آن برای تزئین لباس آقایان، دسته گل عروس و لباس بانوانی که در مجالس مهمانی شرکت می کردند، به شدت مورد تقاضا بود. گلهای مضاعف عطرآگین هنوز متقاضیان زیادی دارد. متأسفانه پرورش Gardenia در خانه دشوار است زیرا این گیاه برای اینکه بتواند به خوبی گل بدهد به دمای بالا و رطوبت زیاد نیازمند است . گاردنیا در حقیقت مناسب گلخانه ها و گرمخانه ها است . با وجود این اگر آن را یک گیاه میهمان تلقی کنید یعنی یک یا دو هفته آن را به درون خانه آورده و سپس به گلخانه باز گردانید می توانید برای مدت کوتاهی از زیبایی و رایحه آن بهره مند گردید.
Gardenia بر اساس نام دکتر الکساندر گاردن گیاه شناس مشهوری که در اواخر قرن هجدهم در شهر چارلستون واقع در ایالت کارولینا زندگی میکرد نامگذاری شده است. این گیاه متعلق به تیره روناس (Rubiaceae) می باشد . در حدود شصت گونه از این درختچه همیشه سبز وجود دارد که به طور خودکار در دو قاره آسیا و آفریقا می رویند . فقط یک گونه از این جنس به طور عمومی کشت می شود . این گونه که Gardenia jasminoides نام دارد بومی دو کشور چین و ژاپن بوده و در سال ۱۷۵۴ معرفی شده است.
برگ های درخشان آن به رنگ سبز تیره و باریک و نوک تیزند طول هر برگ در حدود (۱۰cm) و عرض آن (۱۲cm) است. گونه اصلی که گیاهی خودرو است گل های منفرد (Single flowered) دارد اما انواع مختلف پرورشی آن همگی دارای گلهای مضاعفی هستند . (diuble flowers) که از چندین لایه گلبرگ تشکیل یافته اند یک واریته از این گیاه به نام G. Jasminoides Veitchiana وجود دارد که در فصل زمستان گل میدهد.
گاردنیا هنگامی که به مرحله گل دهی می رسد در معرض فروش قرار می گیرد. در هنگام خرید نمونه ای را انتخاب کنید که برگهای سبز و براق ، ظاهری متعادل و تعداد زیادی غنچه نشکفته داشته باشد.
این گیاه معمولاً به صورت بوته ای کوچک در ابعاد ۱ فوت در (۳۰cm) خریداری می شود اما در گلدان تا ارتفاع (۱۲۰cm) و عرض (۱m) رشد می کند .
رشد این گیاه کند است و از (۱۵cm) در سال فراتر نمی رود.
گل های مومی آن در سرتاسر تابستان جلوه گری می کنند . در مورد این گیاه دوره خاصی برای تولید عمده گل وجود ندارد. گلها یکی پس از دیگری ظاهر می شوند. در هنگام دست زدن به گلها ، لازم است دقت فراوانی اعمال گردد زیرا به آسانی لک می شوند. رنگ گلها در اثر مرور زمان به زردی می گراید G.j.veitchiana در زمستان گل می دهد.
عطر سنگین دل انگیزی شبیه عطر یاس دارد . از عطر گل آن بعضی در دم کردن چای استفاده می کنند.
نور فراوان برای گاردنیا لازم است اما در نیمه تابستان باید آن را از اشعه مستقیم خورشید محافظت نمود.
در زمستان که گیاه در حال استراحت است کاهش دما را تا (۱۰) درجه تحمل می کند اما در تابستان به حداقل ( ۱۸-۱۵) نیاز دارد تا بتواند به خوبی گل بدهد. حداکثر دمای مجاز در فصل تابستان (۲۴) درجه همراه با رطوبت زیاد می باشد. G.J. Veitchiana در زمستان به گرمای ( ۲۲-۱۸) نیازمند است .
در تابستان باید حداقل سه بار در هفته با آب باران سیراب شود در زمستان کمتر به گیاه آب بدهید و فقط هفته ای یکبار آن را آبیاری کنید. در این فصل از آب باران یا آب بدون آهک و لرم استفاده نمایید.
در طول هر ۱۴ روز یکبار نصف مقدار توصیه شده از کود مایع را به آب گیاه اضافه کنید.
برای اینکه گاردنیا خوب گل بدهد آبپاشی منظم آن با آب بدون املاح ولرم در سرتاسر سال (ترجیحاً هر روز) امری ضروری است . از پاشیدن آب بر گلها خودداری نمایید زیرا این امر باعث لک شدن یا تغییر رنگ آنها می گردد. در صورت پرورش گیاه در گلخانه برای بالا نگاه داشتن میزان رطوبت، سطح زمین را مرطوب کنید.
آبپاشی گیاه قاعدتا آن را پاکیزه نگاه می دارد. در غیر این صورت میتوان هر ۲ ماه یکبار از براق کننده برگ استفاده نمود. اما باید از پاشیدن این مواد بر روی گلها خودداری شود.
در عین حال که از کوران بیزار است ، تهویه خوب را دوست دارد. بخار گاز به این گیاه سازگار نیست.
یک کمپوست غنی فاقد آهک برای آن مناسب است.
بسته به میزان رشد گیاه و در فصل بهار انجام شود . تعویض هر ساله گلدان در صورتی که گلدان برای گیاه کوچک نشده باشد ضرورتی ندارد.
با حذف شاخه های زائد در ماه فروردین گیاه خود را مرتب و آراسته نگاه دارید . نمونه های استقرار یافته را می توان پس از پایان گل دهی هرس کرد . در مورد نمونه های جوانتر در فصل تابستان جوانه های انتهایی را بچینید تا رویش شاخه های بیشتر در گاردنیا ترغیب گردد.
برای تکثیر این گیاه در اواخر زمستان یا اوایل بهار تعدادی قلمه از انتهای جوان ساقه ها تهیه کرده و آنها را در دستگاه تکثیر و یا در زیر سرپوش پلاستیکی در خاک تشکیل یافته از لوم و ماسه بنشانید. درجه حرارت باید در حدود(۱۸-۲۰) درجه باشد.
از آنجا که این گیاه هنگامی که جوان است بهتر گل میدهد توصیه می شود بیشتر از ۴-۳ سال از یک نمونه نگاهداری نکنید. می توانید اقدام به نگاهداری یک سری متوالی از نمونه های جوان رو به رشد بنمایید.
از آنجا که شرایط خانه برای پرورش گاردنیا مناسب نیست ، بهتر است از این گیاه به صورت یک نمونه منفرد مراقبت شود.
در صورت برخورداری از یک گرمخانه یا گلخانه گرم مراقبت از گاردنیا کار ساده ای است. اما بدون برخورداری از امکانات فوق به سختی می توان آن را در خانه پرورش داد.
علت : کمبود رطوبت ، گلدان را بر روی ریگ مرطوب قرار دهید، هر روز گیاه را با آب تصفیه شده آبپاشی کنید.
علت : آبپاشی گاردنیا از بالا که باعث ایجاد لک بر روی گلها می گردد ، از پاشیدن آب بر روی گلها خودداری کنید.
علت : کلروزه (زردی بافتهای گیاهی در اثر عدم تشکیل کلروفیل) ناشی از مصرف آب آهک دار ، گیاه را با محلول آهن یکبار آبیاری کنید و از آن به بعد برای آبیاری از آب بدون آهک استفاده نمایید.
علت : کنه قرمز ،گیاه را با یک کنه کش سمپاشی کنید. میزان رطوبت را افزایش دهید. Gardenia نسبت به این آفت بسیار حساس است .
علت :کمبود نور ، گاردنیا را به محل روشن تری انتقال دهید.
علت : شپشک ، با یک گوش پاک کن آغشته به الکل تک تک حشرات را از روی گیاه بردارید و یا گیاه را با یک حشره کش جذبی سمپاشی کنید.
علت:شپشک ، با یک گوش پاک کن آغشته به الکل متیلیک حشرات را از روی گیاه بردارید و یا گاردنیا را با یک حشره کش جذبی سمپاشی کنید.
