رسانه های همکار
گونه های چترک یا سرخس لانه پرنده تیره بزرگی از سرخسها (Aspleniaceae) را تشکیل میدهند که شمار آنها تقریباً به هفتصد می رسد. این سرخس ها را در همه جای دنیا، از منطقه گرمسیر آفریقا تا منطقه معتدله زلاندنو می توان یافت.
نام چترک مأخوذ از زبان یونانی و به معنای جگر دارو است چرا که الیاف بدست آمده از آن سالها قبل در گیاه درمانی کاربرد داشته است. دو نوع مختلف از این جنس وجود دارد که گیاهان آپارتمانی جذاب و قابل توجهی را تشکیل میدهند. بعلاوه برای کشت در ظروف شیشه ای مخصوص و نگهداری در مکانهای مرطوب مثل حمام بسیار مناسبند نوع اول Aspleniumnidus avis و در زبان بانگلیسی به سرخس لانه پرنده معروف است.
با نگاه کردن به ساختار برگها در این گیاه علت این نامگذاری را در خواهید یافت رنگ برگها سبز شاد و روشن و بافت آنها کمابیش چرم مانند است. در امتداد محور مرکزی هر برگ یک رگبرگ برجسته قهوه ای رنگ وجود دارد که بویژه در پشت برگ و نزدیک به قاعده بخوبی مشخص میگردد این گونه گیاهی دار روی Epiphyte و بومی شمال استرالیا است منطقه ای که در آنجا هر برگ گیاه میتواند تا نزدیک ۵ فوت (۱۵۰cm) رشد کند.
نوع دیگر Asplenium که در داخل اماکن پرورش داده میشود Abulbifenum نام دارد و بومی زلاندنو و کوهپایه های هند می باشد. این گونه جذابیت گونه اول را ندارد اما به همان میزان قابل توجه است بعلت رویش گیاهچه های جوان بر حاشیه برگ ساقه های بالغ این گیاه را بعنوان جگر داروی مادر میشناسند. گیاهچه ها براحتی قابل جدا کردن می باشند و اگر در خاک ماسه دار کاشته شوند طولی نمی کشد که شروع به رشد می نمایند.
سرخسهای Asplenium مانند همه انواع سرخس به یک محل مرطوب که تا حدودی سایه دار باشد نیاز دارند. A nidus avis هنگامیکه نور از لابلای برگهای سبز روشن آن بر زمین می تابد و لکه های نورانی در میان سایه برگها ایجاد می ک کند جلوه ای با شکوه دارد. در هنگام خرید نمونه ای را انتخاب کنید که برگهای شادابی داشته باشد و از انتخاب نمونه هایی که دارای برگهای بدشکل هستند و یا نوک برگهای آنها به رنگ قهوه ای در آمده است خوددرای کنید.
برگ ساقه ها از نظر طولی تا (۶۰cm) و از نظر عرضی تا (۲۰cm) رشد میکنند هر چند که اکثر نمونه ها در نصف اندازه فوق الذکر به معرض فروش گذاشته می شوند. این گیاهان اگر محدود به گلدانهای کوچک باشند در اندازه کوچکتری باقی می مانند
رشد آنها نسبتاً سریع است و در عرض یک فصل به حد بلوغ می رسند.
مکانهای نیمه سایه برای آنها مناسب است. A.nidus avis می تواند آفتاب کامل را تحمل کند اما برگهای آن رنگباخته و درخشندگی خود را از دست می دهند.
از استقامت نسبتاً خوبی برخوردارند. در زمستان اگر میانگین دما (۱۵) باشد کاملاً مطلوب خواهد بود. A bulbtenum گیاه تقریباً مقاومی است و دمای (۱۷) را تحمل کند. در فصل زمستان دمای محیط نباید از (۲۵-۲۱) تجاوز نماید.
همیشه گیاه را مرطوب نگاه دارید مگر اینکه درجه حرارت در فصل زمستان به زیر (۱۰) تنزل کند که در این صورت هفته ای یک یا دو بار آبیاری کافی خواهد بود. اگر گیاه در سرما قرار دارد باید آن را کم آب تر نگاه داشت و هر ۱۰-۷ روز یکبار آبیاری نمود.
در ماههای تابستان نصف مقدار توصیه شده ازکود مایع را به آب گیاه اضافه کنید.
برای هر دو گونه جو مرطوب حاصل از تلفیق سرخسها سودمند است در صورت پرورش بصورت تکی به منظور افزایش رطوبت موضعی گلدان را درظرفی که پر از سنگریزه مرطوب باشد قرار دهید.
آبپاشی برگها با آب بدون آهک برای پاکیزگی آنها کافی است. در صورت امکان این کار را هر روز انجام دهید. هرگز از اسپری براق کننده برای برگ سرخسها استفاده نکنید Anidus avis نسبت به این مواد عکس العمل بسیار نامطلوبی نشان داده و سیاه می شود.
به جز کوران هوای سرد در زمستان، نسبت به اغلب شرایط دیگر از استقامت خوبی برخوردارند. جابجایی مکرر برای آنها خوشایند نیست.
کمپوستهای توربی برای این سرخسها مناسبترین خاک می باشند.
این کار باید فقط سالی یکبار و ترجیحاً در فصل بهار انجام شود از فشرده کردن خاک گلدان خودداری کنید.
تنها باید ساقه های خشکیده و خراب را قطع نمود.
تکثیر چترک از طریق هاگهای موجود در سطح زیرین برگ ساقه های صورت می گیرد و البته این کار باید توسط اشخاص خبره انجام شود. تکثیر چترک بسیار آسانتر است و افراد مبتدی قادر به انجام آن هستند در حاشیه برگ ساقه های این گیاه گیاهچه های جوانی شکل می گیرند. این گیاهچه ها را باید جدا کرد و در گلدانی محتوی مخلوط ماسه گوشه دار و تورب کاشت. بهتر است این عمل در فصل بهار انجام شود.
از عمری طولانی برخوردارند اما چنانچه پس از گذشت چند سال وضع ظاهری گیاه اساسا رو به پژمردگی نهاد بوسیله گیاهچه ها و یا خرید نمونه های جدید گیاهان تازه ای پرورش دهید.
برای کشت در گلدانهای بزرگ مختلط گیاه مناسبی است و بنظر می رسد که از رطوبت گیاهان دیگر لذت می برد. شکل ظاهری این گیاه رنگ سبز روشن آن تضاد بسیار زیبایی با سایر گیاهان ایجاد می کند.
پرورش هیچکدام از دو گونه فوق دشوار نیست. مراقبت از A .bulbiferum نسبت به گونه دیگر آسانتر است.
بسیار مطلب مفیدی بود.خسته نباشید🙏👌